Radyo Nedir?Ne İşe Yarar?

Radyo nedir? Radyo nasıl çalışır, ne işe yarar? Radyonun bulunması, radyo ile ilgili bilgi.

Radyoda ve telsiz telefonda sönümsüz dalgalar kullanılır. Basit bir telsiz telgrafta kullanılan elektromanyetik dalgalar sönümlü dalgalanılır. Sönümlü dalgalar kesik kesik dalga kümeleri halinde yayılır.

Yayılan dalgaların kaybolmadığı (sönümlenmediği), kısa zaman aralıklarıyla birbiri arkasına devamlı olarak ilerlemesiyle sönümsüz dalgalar meydana gelmiş olur. Radyo vericisinde yüksek frekanslı sönümsüz elektrikse titreşimler meydana getirilir. Bu titreşimler anten devresine aktarılınca oradan elektromanyetik dalgalar halinde her tarafa doğru yayılırlar. Sönüm süz dalgalar alıcıda aynı frekansta akımlar meydana getirir.

Basit bir radyo vericisi:

Basit bir radyo vericisinde triyod lamba sönümsüz titreşimler meydana getirmeye yarar. Anot akımında bir dalgalanma hasıl etmek için, griyi küçük bir enerji ile uyarmak yeterlidir. Bu enerji anoddan alınır. Bu iş için anot tarafındaki titreşim devresinin L, makarasına, uçları griye ve katoda bağlı bulunan bir L, makarası yaklaştırılır.

Anot devresi kapatılınca C, kondansatörü dolar ve L, makarası üzerinden boşalır. Böylece (L, C,) devresi titreşimlere başlamış olur. Zayıf olan bu titreşimleri L2 makarasında yüksek frekanslı titreşimler indükler. Bunlar da griyin pozitif ve negatif olarak yüklenmesine sebep olurlar. Bu suretle uyartılan griy, anod devresinde başlangıçta zayıf olan titreşimler biraz sonra en büyük değerini alır ve bu değeri sabit kalır. Frekansı değiştirmek için ekseriya C, değişken kondansatörü kullanılır. Böylece titreşim devresinde sönümsüz titreşimler elde edilmiş olur. Sönümsüz dalgalarla ses taşıyabilmek için titreşimlerin genliğini sesin frekansına ve genliğine bağlı olarak değiştirmek gerekir (Modüle etmek). Dalganın modülasyonu anod akımını veya griy potansiyelini o ses ile orantılı olarak değiştirmekle temin edilir. Bunun için lambanın griy devresine bu transformatörün sekonder sargısı bağlanmıştır. Transformatörün primer devresinde ise bir mikrofon ve bir pil bataryası vardır.

Mikrofon önünde konuşulduğu zaman, mikrofonun direnci ses titreşimlerine uygun olarak değişir. Böylece frekansı ses frekansına eşit olan potansiyeller hasıl olur. Bu potansiyeller lambanın griy potansiyelini değiştirir. Böylece yüksek frekanslı titreşimlerin genlikleri de değişir. Bu titreşimlerin modüle elektromagnetik dalgalar halinde etrafa yayılması için, L3 makarasının yanına uçları anten ve toprağa bağlı bir L. makarası yaklaştırılır. Mikrofon önünde konuşulmadığı zaman, anten devresi, yüksek frekanslı modüle edilmiş dalgalar yayar. Bu postayla (devreyle) yapılan yayın alıcı radyo devreleriyle alınır. Basit bir radyo alıcısı:

(L,C,) titreşim devresi ile griy arasına bir C kondansatörü ve griy ile katod ara sın’a da büyük bir R direnci bağlanmıştır. Anod devresinde anod bataryası ile bir hoparlör bulunur.(L,C,) titreşim devresi, C, değişken kondansatörü yardımıyla istenilen dalga boyuna ayar edilince rezonans sebebiyle bu devrede titreşimler başlar. C kondansatörü yüksek frekanslı titreşimleri geçirdiğinden griy birbiri arkasına pozitif ve negatif olarak yüklenir. Griy pozitif olunca zayıflar. Griy üzerine biriken elektronlar R direnci üzerinden yavaş yavaş katoda akarlar. Böylece griy belirli bir negatif potansiyelde tutulmuş olur. Griyin negatif azalınca anod akımı artar. Böylece triod lamba hem detektör hem de yükseltgeç rolünü oynar.

Anod devresine bağlı hoparlörden aynı yönlü ve değişken şiddetli bir akım geçerek hoparlörün diyaframını titreştirir. Böylece ses alınmış olur.