Nöbetçi Eczaneler
ABD’dеki Stanford Ünivеrsitеsindеn araştırmacılar, kan tеstiylе 11 organ vе dokudaki protеinlеri incеlеyеrеk hızlı yaşlanıp yaşlanmadıklarının tеspit еdilеbilеcеğini ortaya koydu
Stanford Ünivеrsitеsinin intеrnеt sitеsindеki habеrе görе araştırmacılar, yaklaşık 5 bin 700 yеtişkinе kan tеsti yaparak bеyin, kalp, akciğеr, karaciğеr, bağırsak, böbrеk, kan damarları, bağışıklık sistеmi, kaslar, pankrеas vе yağ dokusu olmak üzеrе 11 önеmli organ vе dokudaki yüzlеrcе protеini incеlеdi.
Organların hızlı ya da yavaş yaşlanıp yaşlanmadığı konusunda çalışan araştırmacılar, kan tеstlеriylе hızlı yaşlanan organların tеspit еdilmеsinin, olası hastalıkların klinik bеlirtilеri ortaya çıkmadan tеdavi için yol göstеrеbilеcеğini bеlirtti.
Araştırmacılar, bеyin, böbrеk vе kalp gibi organları “daha hızlı yaşlanan” kişilеrdе bu organlarla ilişkilеndirilеn hastalıkların görülmе riskinin, diğеrlеrindеn daha yüksеk olduğunu bildirdi.
Organları yaşıtlarından daha hızlı yaşlanan kişilеrdе hastalık riskinin daha yüksеk olduğunu kaydеdеn araştırmacılar, 50 yaş vе üzеri hеr 5 kişidеn birinin еn az bir organının hızlı yaşlandığına dikkati çеkti.
Araştırma, Naturе dеrgisindе yayımlandı.
Kan testinden insanların hangi hızda yaşlandığı çıktı. Bilim insanları açıkladı
BBC Türkçe’de yer alan habere göre; Nature dergisinde yayımlanan çalışmanın yazarları, hangi organların sağlıksızlaştığını bilmek, gelecekte hangi hastalıkların çıkabileceğini anlamaya yardımcı olabileceğini vurguladı.
Bilim insanları, bir kan testi ile bir kişinin iç organlarının yaşlanma hızını ölçebileceklerini düşünen bilim insanları, hangi organların yakın zamanda bozulabileceğini de tahmin edebildiğini bildirdi.
Stanford Üniversitesi’nden araştırmacılar, 11 farklı organın durumunu takip edebildiklerini belirtti.
Test, binlerce orta ve ileri yaşlı yetişkin üzerinde uygulandı.
Sonuçlar, 50 yaşından büyük ve sağlıklı sayılabilecek beş kişiden birinin en az bir organının normalden daha hızlı yaşlandığını ortaya koydu.
Ayrıca, her 100 kişiden bir veya iki tanesinde, yaşlarına göre çok daha yaşlı görünen birden fazla organ tespit edildi.
Araştırmacılar, bu tür bir kontrolün korkutucu gelebileceğini ancak yaşlanmayı yavaşlatmak için bir şans sunabileceğini ifade etti.
ORGAN YAŞ FARKI
Bazı organlarımızın yaşları, kronolojik yaşımızdan farklı olabilir. Örneğin, kalbimiz yaşımızdan daha yaşlı görünebilir ve bu da kalp yetmezliği riskini artırabilir. Ya da beynimiz daha hızlı yaşlanıyor olabilir ve bu da demans olasılığını yükseltebilir.
Bir araştırmada, bir veya daha fazla organın normalden daha hızlı yaşlanmasının, gelecek 15 yıl içinde bazı hastalıklara yakalanma veya ölme ihtimalini artırdığı bulundu.
Kan testi, binlerce proteinin seviyesini kontrol ederek, hangi organların ne kadar yaşlandığını belirlemeye çalıştı. Her organın kendine özgü bir protein profili olduğu düşünülüyor.
Araştırmacılar, bir makine öğrenme algoritması kullanarak, kan testi sonuçları ve hasta verileri arasındaki ilişkiyi buldular.
Bilim insanları, kan testinin organların hangi hızda yaşlandığını gösterebileceğini söylüyor
Stanford Üniversitesi ekibi kalp, beyin ve akciğerler de dahil olmak üzere 11 ana organı izleyebildiklerini söylüyor.
Testi, çoğu orta yaşta veya daha ileri yaşta olan binlerce yetişkin üzerinde denediler.
Sonuçlar, 50 yaş ve üzeri, makul derecede sağlıklı beş yetişkinden birinin en az bir hızlı yaşlanan organa sahip olabileceğini gösteriyor.
Ve her 100 kişiden bir ya da ikisinde, yaşlarından daha eski birkaç organ bulunabilir.
Araştırmacılar, check-up fikrinin korkutucu olabileceğini ancak gidişatı değiştirmek için bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini söylüyor.
Nature dergisinde yayınlanan çalışmanın araştırmacıları, hangi organların hızlı bir şekilde sağlıksızlaştığını bilmenin, hangi sağlık sorunlarının ortaya çıkabileceğini anlamakta yardımcı olabileceğini söylüyor.
ORGAN YAŞ FARKI
Örneğin, “yaşına göre eski” bir kalp, kalp yetmezliği riskini artırırken, hızla yaşlanan bir beyin demansa daha yatkın olabilir.
Araştırmada, bir veya daha fazla organın hızlı yaşlanması, gelecek 15 yıl içinde bazı hastalıkların ve ölüm riskinin daha yüksek olmasıyla ilişkilendirildi.
Kan testiyle incelenen organlar ve vücut yapıları:
* Beyin
* Kalp
* Karaciğer
* Akciğer
* Bağırsak
* Böbrek
* Yağ
* Kan damarları (arterler)
* Bağışıklık dokusu
* Kas
* Pankreas
Kan testi, hangi organların hangi hızda yaşlandığına dair ipuçları için binlerce proteinin seviyesine bakıyor.
Belirli organlara özgü protein örüntüleri olduğu tahmin ediliyor.
Araştırmacılar, çok sayıda kan testi sonucunu ve hasta verilerini kullanarak tahminde bulunmak için bir makine öğrenme algoritması geliştirdiler.
Araştırmacılardan Dr. Tony Wyss-Coray, “Her bir bireyin bu organlarının her birinin biyolojik yaşını, belirgin ciddi hastalıkları olmayan geniş bir grup insandaki benzerleriyle karşılaştırdığımızda, 50 yaşındakilerin %18,4’ünün veya daha ileri yaşta olanların en az bir organı ortalamadan önemli ölçüde daha hızlı yaşlanıyordu” dedi.
“Ve bu bireylerin önümüzdeki 15 yıl içinde söz konusu organda hastalık riskinin yüksek olduğunu bulduk.”
Üniversite, testin patentini almak için başvuruda bulundu.
Ancak organ yaşını ve sağlığını tahmin etmekte ne kadar iyi olduğunu tespit etmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.
Dr Wyss-Coray’in daha önceki çalışmalarından bazıları, biyolojik yaşlanma sürecinin sabit olmadığını, insanlarda 30’lu yaşların ortalarında, 60’ların başlarında ve 70’lerin sonlarında bazı hızlı ivmelenmelerle birlikte büyük çapta gerçekleştiğini öne sürüyor.
Londra Queen Mary Üniversitesi’nde yaşa bağlı sağlık ve hastalıklar uzmanı olan Profesör James Timmons da biyolojik yaşın kanda belirtileri üzerinde çalışıyor. Çalışmaları proteinlerden ziyade tespit edilebilir gen değişikliklerine odaklanıyor.
Dr Wyss-Coray’in son bulgularının etkileyici olduğunu ancak daha fazla insanda, özellikle de farklı etnik kökenlerden gelen gençlerde doğrulanması gerektiğini söyledi.
“Bu yaşlanma mı yoksa yaşa bağlı erken hastalık belirtilerini tespit etmenin yeni bir yolu mu? Araştırmacılar ilkini savunuyor, ancak ikincisinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini düşünüyorum.”
Dr Wyss-Coray şunları söyledi: “Eğer bu bulguyu 50.000 veya 100.000 kişide teyit edebilirsek, bu, görünüşte sağlıklı insanlarda bireysel organların sağlığını izleyerek, insanların vücutlarında yaşlanmaya maruz kalan organları bulabileceğimiz ve insanları hastalanmadan önce tedavi edebileceğimiz anlamına gelecektir.”
Glasgow Üniversitesi’nden yaşlanma biyolojisi uzmanı Profesör Paul Sheils, bir kişinin sağlığına ilişkin en doğru tabloyu oluşturmak için yalnızca tek tek organlara değil, tüm vücuda bakmanın önemli olduğunu kaydediyor.
Age UK adlı yardım kuruluşundan Caroline Abrahams, bilimin yaşa bağlı ciddi hastalıkların erken tespitini yapmasının harika olduğunu ancak insanların bu bilgiyle yaşarken nasıl hissedebilecekleri konusunun da dikkate alınması ve duygusal ve klinik desteğin sağlanması gerektiğini belirtiyor.