Süresi belirli olmayan, sürekli hizmet akitlerinin İş Kanunu2nun 13. ihbar tazminatı tavanımaddesine göre, esaslara uyulmadan sona erdirilmesi durumunda işi terk eden işçi yahut işçinin işine son veren işveren aynı maddede belirtilen bildirim önellerine bağlı ücret tutarında tazminat ödemek durumunda kalacaktır. İhbar tazminatını kimler alır? Merak edilenler, haberin devamında.
İhbar tazminatı, ihbar öneli verilmemiş işçilere verilmektedir. Şayet , işçiye işyerindeki (aşağıda belirtilen ) kıdem müddetine göre eskiden iş akdinin feshedileceği belirtilmiş ve günlük 2 saat iş arama izni kullandırılmış ise, ihbar öneli ( ya da ihbar tazminatı) verilmez. Bunun dışında, işçinin ölümü, emekli olması, 1475/17-2. bendinde sayılan nedenlerden ötürü iş akdinin bildirimsiz feshedilmesi halinde ihbar tazminatı ödenmesine gerek bulunmamaktadır.
İhbar tazminatı, işçinin iş kanunundan doğan hakkıdır. Farklı nedenlerle işten çıkartılan işçiye çalışma süreleri göz önünde bulundurularak verilen tazminattır. İşveren ve işçi akdin feshinde bildirim sürelerine uymak zorundadır.
Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz. İhbar tazminatı üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır.
İş Yasası işçinin çalışmış olduğu sürelere göre , akdin bitmesine kadar geçecek süreleri göstermiş yer almaktadır . Bu süreler işçinin kıdemine göre artan bir şekilde saptama edilmiştir . 1475 sayılı İş Yasasının 13. maddesinde, süresi belirli olmayan devamlı hizmet akitlerinin feshinden öncesinde durumun öbür tarafa bildirilmesi gerekiyor . Bu bildirim üzerine aşağıdaki sürelerin geçmesi üzerine hizmet akdi feshedilmiş olur .
1- İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için , bildirimin öbür tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta.
2- İşi altı aydan bir buçuk seneye kadar sürmüş olan işçi için , bildirimin öbür tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta.
3- İşi bir buçuk seneden üç seneye kadar sürmüş olan işçi için , bildirimin öbür tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta.
4- İşi üç seneden fazla sürmüş olan işçi için , bildirimin öbür tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta.
Hizmet akdi tarafların anlaşmasıyla bildirim müddetinin geçmesi beklenmeksizin her zaman sona erdirilebilir. Belirtilen bu süreler asgari olup taraflar arasında yapılacak sözleşmeler ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilecektir. Taraflar arasında belirlenmiş süreler Yasada öngörülen sürelerin altındaysa bu sürelerin yerine Yasadaki asgari süreleri uygulanır.
Çalışana ihbar boyunca iş arama izni
2-4-6-8 haftalık ihbar süreleri içerisinde işveren, çalışana yeni bir iş bulması için gereken iş arama iznini iş saatleri içerisinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. Bu iznin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. İşveren yeni iş arama iznini vermez ya da eksik kullandırırsa o süreye ilişkili olarak ücret işçiye ödenir. İşveren, iş arama izni anında işçiyi çalıştırırsa, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.