Obezitenin nedenleri arasında hiç de önemsenmeyecek bir kısmı psikolojide gizli. İnsanlar duygusal değişimler sırasında da vücudu dengelemek için hemen kendini yemeğe verebiliyor. Mesela moralimizin bozuk olduğu bir gün en sevdiğimiz tatlıyı alarak eve gidebiliyoruz. Ya da çok sevinçli bir anımızda hadi bunu kutlayalım diyerek en favori pastamızı alabiliyoruz.
Kontrolsüz iştah da denilen bu duygusal yeme alışkanlığının ulaşacağı sonuç her zaman bellidir. Eninde sonunda fazla kilolarımızla baş başa kalırız.
Peki kontrolsüz iştahı bastırmanın bir yolu yok mu? Duygularımıza her zaman yenik düşmek zorundamıyız?
Gerçekten aç mısın?
Muhtemelen hayır ama kesinlikle sana öyleymiş gibi geliyor. Esas açlık hissi yemeye başladıktan sonra geliyor. Fareler üzerinde aşırı yemek yeme üzerine çalışmalar yapmış bir isim olan, Birmingham’daki Alabama Üniversitesi Psikoloji Profesörü Doktor Mary Boggiano, “Aslında gerçekten aç olmak, tıka basa yemek yeme sebeplerinin sonunda yer alıyor” diyor. Düşük serotonin seviyesi, doyduğunu anlama yetine de zarar veriyor. Yemeğe ihtiyacın olmasa da yemeğe teşvik ediyor.
Şuursuzca yememenin 6 yolu
1- Açlık hissini kov
Hackensack Üniversitesi’nden Beslenme Uzmanı Susan Kraus öğün atlamanın midenin kazınmasını daha da yoğunlaştıracağını söylüyor. Öğünleri düzenli yemek kan şekerini sabit tutmaya yardıma olur. Bu öğünlerde beyaz ekmek, hamur işi ya da makama gibi işlenmiş karbonhidratlar yerine protein ve bir parça da sağlıklı yağlardan almalısın. Böylece tatmin olduğunu sen de hissedeceksin, öğün aralarında bir şeyler atıştırmak istediğinde akıllı seçimler yap. Yağsız yoğurt iyi bir seçim.
2- Tetikleyicileri belirle
Bir hafta boyunca yemeklerin kaydını tut. Ruh halini, seni neyin strese soktuğunu ve yemeden önce ne kadar aç hissettiğini ölç. Seni şekerlemelerle dolu gizli depona saldırmaya zorlayan etkenleri belirledikten sonra daha bilinçli tepkiler vermeye başlayabilirsin. Mesela minik bir paket çikolatanın yarısını yemek gibi…
3- Biraz bekle
Stresli bir durumun ardından ilk 20 dakika boyunca beyninin taleplerini anında yerine getirmek istersin. Bu serotonini dengeleyebilmek ve stres hormonlarını düşürebilmesi için gerekli olan asgari süre. Eğer 20 dakika kendini tutabilirsen, midenin kazınması muhtemelen geçip gitmiş olacak.
4- Bir şeyler iç
“Hypothalamus“, beyninin ruh hali ve aynı zamanda iştah sinyallerini düzenleyen kontrol merkezi. Ayrıca bu merkez, açlık gibi susuzluğu da fark eden bölüm. Bir bardak su ya da sıcak çay içmeyi dene, kazınma geçecektir. Kafeinsiz çay olmasına özen göster; kafein stres kimyasallarının salgılanmasını tetikleyebilir.
5- Sakız çiğne
Ağzına şekersiz sakız at ve bol bol balon yap. Avustralya’daki bilim adamları sakız çiğneyen deneklerin tükürüğünde çiğnemeyenlere oranla yüzde 16 daha az stres hormonuna rastlamış.
6- İyi tarafından bak
Araştırmalar kahkaha atmanın stresi kestiğini gösteriyor. Kahkaha atarken endorfin salgılamaya ve kalori yakmaya başlarsın. Bir saat kadar gülmek, yarım saat boyunca ağırlık kaldırmayla eşdeğer miktarda kalori yakmanı sağlar.