Nöbetçi Eczaneler
Kramp nedir?
Kas krampı, kaslardan herhangi birinde ya da birkaçında ani ve istemsiz gelişen bir kasılmadır.
Kasılma ile birlikte şiddetli ağrı da yaşanabilir. Genellikle zararsız bir durum olsa da kası kullanmayı geçici olarak imkansız kılar.
Uzun süren egzersiz ya da fiziksel işlerden sonra, özellikle sıcak havalarda kas krampları çok sık görülür. Bazı ilaçlar ya da hastalıklar da kramplara sebep olabilir. Genellikle evde tedavi yöntemleri ile düzelmektedir.
En sık bacaklarda, ayakta, baldırda görülür. Karın kaslarında, kollarda ve ellerde de görülebilir. Ani ve şiddetli ağrının yanında, kasta sert bir şişlik de görülebilir. Genellikle 1-15 dakika kadar sürerler.
Kas krampları çok yaygındır. İnsanların yaklaşık yüzde 95’i hayatında en az bir kez kramp yaşamıştır. Yetişkinlerde daha sık görülür ve yaşlanma ile birlikte sıklığı artar. Ancak çocuklarda da kramplar görülebilir.
Kramp nedenleri nelerdir?
Bir kasın fazla kullanılması, susuz kalmak, kas sıkışması ya da kası uzun süre yanlış pozisyonda tutmak gibi durumlar kas kramplarının en yaygın sebebidir, ancak birçok vakada altta yatan neden bilinmemektedir.
Aşağıdaki durumlar kas kramplarına neden olabilir:
1) Yetersiz kan akışı
Atar damarların daralması, bacaklara giden kan akışının azalmasına ve bacaklarda ve ayaklarda egzersiz esnasında kramplar oluşmasına yol açabilir. Bu tür kramplar genellikle dinlenildiğinde kendiliğinden geçer.
2) Sinirin basınca maruz kalması
Omurganızdaki sinirlerin basınca maruz kalması da bacaklarda kramp ağrılarına neden olabilmektedir. Yürümeye devam ettikçe ağrı daha da artar. Daha rahat bir pozisyonda yürümek, hafif kambur durmak ağrının azalmasına yardımcı olabilir.
3) Mineral eksikliği
Vücutta kalsiyum, potasyum, magnezyum ve sodyum gibi minerallerin eksilmesi kas kasılmalarına sebep vermektedir zira bu mineraller kasların sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için gereklidir.
4) Susuz kalmak
Vücudun susuz kalması, ani su kaybı gibi durumlar kas kramplarına yol açabilir.
5) Tıbbi durumlara bağlı sebepler
Alkolizm, hamilelik, böbrek yetmezliği, hipotiroidi gibi durumlar da kramplara yol açar.
6) Diğer sebepler
Egzersiz esnasında kası çok yormak, yeterince esnemeden, ısınmadan spor yapmak, sıcak havalarda çok hareket etmek en sık görülen sebeplerdir. Ayrıca, ilaç yan etkileri de kas kramplarına yol açabilir.
Ayağa kramp girince yapılması gerekenler nelerdir?
Kas krampları genellikle kendiliğinden ya da evde tedavi ile geçmektedir. Dilerseniz doktorunuza danışarak kas esnetme egzersizlerini öğrenebilirsiniz, bu egzersizler krampları önleyecektir. Ayrıca susuz kalmamaya özen göstermek gerekir. Uyku esnasında giren ve uykudan uyandıran kramplarda ise doktorunuz kas gevşetici ilaçlar reçete edebilir.
Evde uygulayacağınız bu yöntemler de işe yarayabilir:
- Esnetin ve masaj yapın. Kramp giren kası esnetmeye çalışın ve bu kasa nazikçe ovalayarak masaj yapın, rahatlamasını sağlayın. Baldırda gelişen kramplar için ağırlığınızı kramp giren bacağa verin ve dizinizi hafifçe kırın. Eğer ayakta durmakta zorlanıyorsanız yere ya da bir sandalyeye oturun ve kramp giren bacağınızı uzatın. Ayağınızın ucunu kendinize doğru çekmeye çalışın, bu esnada bacağınız sabit ve dümdüz kalsın. Bu egzersiz bacak arkasındaki kasların kramplarına da iyi gelir. Bacağınızın üst ön kısmında kramp varsa ayağınızı kalçanıza doğru geriye çekmeye çalışın.
- Sıcak ya da soğuk kompres yapın. Gerilmiş ya da sıkışmış kasınıza sıcak havlu ya da ısı bandı uygulayın. Aynı şekilde sıcak bir banyo yapmak ya da kramp giren kasa sıcak su uygulamak da rahatlama sağlayacaktır. Dilerseniz kramp giren kası buz ile de ovabilirsiniz.
Kramp nasıl önlenir?
Kramp girmesini önlemek için aşağıdaki adımları uygulamalısınız:
- Susuz kalmamaya çalışın. Her gün bol bol sıvı tüketin. Tüketmeniz gereken sıvı miktarı yediklerinize, cinsiyetinize, ne kadar hareket ettiğinize, hava durumuna, sağlık durumunuza, yaşınıza ve kullandığınız ilaçlara göre değişmektedir. Ancak bol su içmek kaslarınızın rahatlamasına ve gevşemesine yardımcı olur, kas hücrelerinin de nemli kalmasını ve daha az rahatsızlanmasını sağlar. Fiziksel egzersiz sırasında özellikle bol su tüketmeye çalışın. Egzersizden sonra da sıvı almaya devam edin.
- Kaslarınızı esnetin. Uzun bir süre kaslarınızı kullanacaksanız, yani fiziksel aktivite içeren bir eylemde bulunacaksanız, bu eylemden önce ve sonra kaslarınızı esnetin, ısınma egzersizleri yapın. Eğer gece uykunuzda kramp girme şikayeti yaşıyorsanız uyumadan önce esneme egzersizi yapın. Uyumadan önce beş dakika kadar bisiklet sürmek gibi hafif egzersizler bacak kaslarınızın esnemesine yardımcı olacaktır.
- Kafein içeren kahve, çay ve çikolata gibi gıdaları daha az tüketin. Bu gıdalar vücuttaki suyun atılmasına ve vücudun, dolayısıyla da kaslarınızın susuz kalmasına yol açabilir.
- Daha çok mineral tüketin. Özellikle potasyum ve kalsiyum içeren gıdaları her gün tüketmeye çalışın, süt, portakal suyu ve muz bunun için iyi bir tercih olabilir. Dilerseniz doktorunuzla konuşarak gıda takviyeleri de kullanabilirsiniz.