Nöbetçi Eczaneler
La Niña Olayı Nedir, Nasıl Olur? La Niña Ne Zaman Gelecek ve Ne Kadar Sürer?
La Niña Nedir?
La Niña, Pasifik Okyanusu’nun ekvatoral bölgesinde deniz yüzey sıcaklıklarının normalden daha düşük olduğu bir hava olayıdır. Bu durum, küresel hava durumunu ve iklim koşullarını etkiler. La Niña, El Niño’nun tam tersi bir olgudur ve genellikle El Niño dönemlerinden sonra ortaya çıkar.
La Niña Nasıl Oluşur?
La Niña, Pasifik Okyanusu’ndaki ticaret rüzgarlarının güçlenmesi sonucu deniz yüzey sıcaklıklarının düşmesiyle oluşur. Güçlenen rüzgarlar, sıcak yüzey sularını Asya’ya doğru iter ve bu durum, ekvatoral Pasifik’in doğusunda soğuk suyun yüzeye çıkmasına neden olur. Bu soğuma, dünya genelinde çeşitli iklim etkilerine yol açar:
- Kuzey Amerika: Daha soğuk ve kuru kışlar.
- Güneydoğu Asya ve Avustralya: Daha fazla yağış ve sel riski.
- Güney Amerika’nın batı kıyıları: Kuraklık.
- Hint Okyanusu ve Afrika: Yağış artışı.
La Niña Ne Zaman Gelecek?
Uzmanlar, 2024’ün ikinci yarısında La Niña’nın etkilerinin artmasını bekliyor. Temmuz ayı itibarıyla El Niño etkisinin sona erdiği ve La Niña’ya geçiş yapıldığı belirtiliyor. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, 2024’ün son 6 ayında, ilk 6 ayına kıyasla rekor sıcaklıkların görülme ihtimalinin düşük olduğunu kaydetti.
La Niña Ne Kadar Sürer?
La Niña olayları genellikle 9 ila 12 ay sürer, ancak bazı durumlarda 2 yıla kadar devam edebilir. La Niña’nın etkileri, olayın şiddetine ve süresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
La Niña ve Küresel İklim Üzerindeki Etkileri
2024’ün ilk yarısı, şimdiye kadar dünyada yaşanan en sıcak 6 ay olarak kaydedildi. Ancak, El Niño’nun sona ermesi ve La Niña’ya geçişle birlikte, küresel sıcaklıklarda düşüş bekleniyor. Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre, geçtiğimiz haziran ayı, insanlık tarihinin en sıcak haziran ayı olarak kaydedildi.
Prof. Dr. Levent Kurnaz, son 13 ayda kırılan sıcaklık rekorlarının, El Niño etkisi ve iklim değişikliği nedeniyle meydana geldiğini belirtti. El Niño dönemlerinin sıcak dönemler, La Niña dönemlerinin ise serin dönemler olarak algılandığını ancak küresel sıcaklıkların genel olarak arttığını ifade etti.
La Niña’nın etkisiyle, 2024’ün son aylarında rekor sıcaklıkların görülme olasılığı azalacak. Ancak, yine de sıcak dönemler yaşanacak ve iklim değişikliği nedeniyle sıcaklık artışları devam edecek. La Niña, küresel iklimde serinleme eğilimi yaratsa da, bu durum iklim değişikliğinin etkilerini tamamen ortadan kaldırmayacak.
La Nina olayı nedir, nasıl olur? La Nina ne zaman gelecek, ne kadar sürer?
Geçtiğimiz Haziran ay, insanlık tarihinin en sıcak Haziran yanı olarak tarihe geçti. Uzmanlar, 2024’ün başlangıcından bu yana 182 günden 127’sinin en sıcak gün olarak kayıtlara geçtiğini, bu yılın ikinci yarısından sonra rekor sıcaklıklardan bahsetmeyeceğimizi söylüyor. Bundan sonra El Nino hava olayının tersi olan La Nina’nın hakim sürmesi bekleniyor. La Nina, hava durumunu da etkileyen bir fenomendir. Peki, La Nina olayı nedir, nasıl olur? La Nina ne zaman gelecek, ne kadar sürer? La Nina ile ilgili merak edilenler…
LA NİNA OLAYI NEDİR, NASIL OLUR?
La Nina, “küçük kız” anlamına gelen İspanyolca bir terimdir. Pasifik Okyanusu’nun ekvatoral bölgesinde, yüzey sularının normalden daha soğuk olduğu bir iklim olayıdır. La Nina, El Nino’nun tersi olan bir fenomendir ve bu iklim döngüsüne El Nino-Güney Salınımı (ENSO) adı verilir.
LA NİNA ÖZELLİKLERİ NELER?
Ekvatoral Pasifik Okyanusu’ndaki yüzey suları normalden daha soğuk olur.
Batıya doğru esen ticaret rüzgarları güçlenir.
La Nina, küresel hava durumu modellerini etkileyebilir. Örneğin, Güneydoğu Asya’da ve Avustralya’da daha fazla yağışa ve sellerin artmasına neden olabilirken, ABD’nin güneybatısında daha kuru koşullara yol açabilir.
La Nina olayları birkaç yılda bir meydana gelebilir ve genellikle 9 ay ila 2 yıl arasında sürebilir.
La Nina, tarım, su kaynakları, enerji üretimi ve genel olarak iklim üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Bu nedenle, La Nina olayları dikkatle izlenir ve tahmin edilmeye çalışılır.
La Nina olayı, Pasifik Okyanusu’nun ekvatoral bölgesindeki yüzey sularının normalden daha soğuk olduğu ve atmosferik basınç farklarının arttığı bir iklim olayıdır. Bu olay, genellikle El Nino’nun tersine bir döngü olarak kabul edilir ve küresel hava durumunu önemli ölçüde etkiler.
LA NİNA’NIN ETKİLERİ NELER?
Güneydoğu Asya ve Avustralya bölgelerinde genellikle daha fazla yağış ve sel riski artar.
Güney Amerika’nın Batısı’nda kuraklık ve daha az yağış görülür.
Kuzeydoğu Amerika’da daha soğuk ve kar yağışlı kışlar, güneybatı Amerika’da ise daha kuru ve sıcak koşullar yaşanabilir.
Hint Yarımadası’nda muson yağmurlarının yoğunluğunda artış olabilir.
La Nina esnasında Atlantik Okyanusu’nda daha fazla kasırga faaliyeti görülebilir.
La Nina olayları genellikle birkaç ay ile iki yıl arasında sürebilir ve tarım, balıkçılık, su kaynakları ve genel olarak ekonomik faaliyetler üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Bu nedenle, bilim insanları ve meteorologlar La Nina olaylarını dikkatle izler ve tahmin eder.
LA NİNA NE ZAMAN GELECEK, NE KADAR SÜRER?
2024 Temmuz ayı başından itibaren El Nino etkisi sona erdi ve yavaş yavaş yerini La Nina’ya bırakmaya başladı. 2024 yazının en sıcak ikinci ya da üçüncü yaz olarak kayıtlara geçmesi bekleniyor. La Nina hava olayı, 9 ay ila 2 yıl arasında sürebiliyor.
2024’ün devamında rekor sıcaklık beklenmiyor — Diken
Küresel sıcaklıkların artmasına neden olan ‘El Nino’ hava olayı sona ererken gezegeni serin tutan ‘La Nina’ hava koşulları etkili olmaya başlıyor. Buna göre 2024’ün son altı ayında rekor sıcaklık görülme ihtimali azaldı.
Fotoğraf: Canva
Avrupa Birliği’ne (AB) bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre geçen haziranda küresel ortalama sıcaklıklar 1991-2020 ortalamasının 0,67 derece üzerindeydi. Haziran 2024 sıcaklıkları bir önceki en sıcak haziran olan 2023 haziran ortalamasının 0,14 derece üzerine çıktı ve 16,66 derece olarak kaydedildi. Böylece geçen ay, insanlık tarihinin en sıcak haziranı olarak kayda geçti.
Haziranla birlikte, üst üste 13 ay sıcaklık rekoru kırılırken son 12 ayın (Temmuz 2023-Haziran 2024) küresel ortalama sıcaklığı, 1991-2020 ortalamasının 0,76 derece üzerine çıktı. Hava sıcaklığı 1850-1900 sanayi öncesi dönemi ortalamasının da 1,64 derece üzerinde ölçülerek kayıtlardaki en yüksek seviyeye ulaştı.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Yine sıcak zamanlar görecek olsak da ‘rekor sıcaklık’ lafını çok fazla kullanamayacağız” dedi.
AA’ya konuşan Kurnaz şöyle devam etti:
“İklim değişikliği hiç olmazsa El Nino dönemleri sıcak dönemler, La Nina dönemleri serin dönemler olarak algılanır. Ancak bu lafı söyleyemiyoruz çünkü sıcaklık artıyor sadece bazı dönemlerde çok daha fazla, bazı dönemlerde daha az. Temmuz başı itibarıyla El Nino etkisi bitti ve yavaş yavaş La Nina’ya geçiyoruz. Dolayısıyla bundan sonraki aylar, geçtiğimiz 13 ayın kırdığı rekorları devam ettirmeyecek.”
Kurnaz, 2024 yazının çok büyük ihtimalle en sıcak yaz olmayacağını ancak serin bir yaz olarak da anılamayacağını söyledi. Kurnaz’a göre 2024 yazı en sıcak ikinci veya üçüncü yaz olarak kayda geçecek:
“Dünya ortalama sıcaklığının rekor kırma olasılığı artık çok azalıyor. Çünkü geçtiğimiz sene 3 Temmuz’da sıcaklık rekorları çıldırmaya başlamıştı. Bu sene 3 Temmuz’da öyle bir çıldırma yok. Dolayısıyla geçen senenin sıcaklıkları 3 Temmuz’dan itibaren bu senenin sıcaklıklarının üstünde gitmeye başladı. Bundan sonra bu yıl boyunca böyle olacak. Hani belki arada sırada bir iki gün çok yüksek bir sıcaklık olabilir ama onun dışında bir rekor beklemiyoruz.”
2024 sıcaklıkları hakkında genel bir tahmin yapmaktan kaçınan Kurnaz şöyle devam etti:
“Bu soruyu şu anda bilim insanları tartışıyor. Yani bugün için ortaya çıkıp ‘evet olur’ ya da ‘hayır olmaz’ şeklinde cevap vermek mümkün değil. Senenin bundan sonrası nasıl gidecek ona bağlı. Çünkü geçtiğimiz senenin temmuzdan sonrası çok sıcaktı. Bu senenin de temmuza kadarki bölümü çok sıcaktı. Neredeyse tam altı aylık sıcaklıklar karşılıklı savaşıyor. Bundan sonra eğer havalar gerçekten ciddi serinlerse o zaman 2024 ikinciliğe düşer ancak çok fazla serinlemeyecek olursa birinci olur. Hani yüzde 50 ihtimalle ikinci, yüzde 50 ihtimalle birinci diyebilirim.”
Kurnaz, Akdeniz Havzası’nda yer alan ülkelerin iklim değişikliğinden kötü etkileneceğini ve sıcaklıkların çöldekine yakın bir seviyeye ulaşacağını belirtti. Yağışların büyük miktarda azalarak kurak günlerin artacağını belirten Kurnaz, bu durumun ani ve şiddetli yağışları artıracağına dikkat çekerek uyardı.